Oxucu Notu - Absurd Teatrda Məcnun

Olum ya ölüm? – Şekspir_Hamlet  

  

Taleyi dəyişdirməkçün seçilmiş yol ən doğrusudurmu? – Dostoyevski_Cinayət və Cəza

Həyat mənalıdır deyə yaşayırıq yoxsa absurd kimi qəbul etdiyimiz şeyləri gerçəkləşdirmək üçün sürünürük  ömür boyu ? – Kafka_Qəsr

İnsanın taleyi , onunla nə olacağı eynilə bir əşya kimi əvvəlcədən müəyyənləşdirilmişdirmi? – Sartr_Ürəkbulanma

İnsanlarla aramızdakı bağ gerçəkdir ya yalnızlıqdan qaçmaq üçün sığınmışıq birbirimizə? – Kamü_Yad

Eşq, sevgi deyə adlandırdığımız duyğular əslində ölüm qorxusundan gizlənməkçünmü lazımdı ? – Bekket_Sevgisiz münasibətlər.

Samuel Bekket və Absurd Teatr haqda oxuyarkən çevrilib arxaya baxanda uzun bir zəncir görə bilərik.

Kütlə ilə fərd arasındakı uçurumdan bəhs edən Absurd Teatrçılardan öncə varoluşu sorğulamaqla Kamü absurd teatrla varoluşçuluq arasında körpü yaratdı.Kamü nə intiharı öymür nə də yaşamağı təbliğ etmir. Ona görə əgər insan əvvəl-axır öləcəksə bunun zamanının və necə olacağının heç bir önəmi yoxdur.Və  insanın ən böyük problemi nə doğru nə də yanlış olmayan həyata qatlanıb-qatlanmaycağıdır.

Ondan da biraz o tərəfə keçəndə varoluşçulardan Sartrla rastlaşırıq.Sartra görə insan azadlığa məhkumdur və insanın azadlığı mütləq intiharla nəticələnməlidir.son tapmalıdır.

Biraz da irəli getdikcə Kafka,Dostoyevskinin də eyni sualları verib eyni problemləri ortaya atdığını görmək olur.Hər kəs özündən əvvəlki halqaya birini də əlavə etməklə irəli ötürüb sanki və zəncirin ucu  Şekspirin ‘’Hamlet’’inə gedib dayanır. Lakin  burda dayanmır. Ötüb ‘’Leyli və Məcnun’’a da keçmək olar. Hamletin əvvəlki pərdələrdə adamı öldürmək fikrindən daşınması  Məcnunun Leylidən imtinasının – get sən o əvvəlki Leyli deyilsən- deməsinin , ilahi eşqi tapıb onun arxasınca çıxıb getməsinin eyni deyilmi? Burdan da ötüb təsəvvüf elminə keçə bilərik.

Mütaliə etdikcə gorürsən ki, xəyali oxun bir ucu ekzistensializm fəlsəfəsini göstərir və digər ucu isə təsəvvüf  elminə istiqamətlənmişdir.

Ola bilər ki, ‘’Leyli və Məcnun’’dan baxanda Absurd Teatr çox uzaqda görünsün, amma Samuel Bekketə qədər gəlib çıxmısansa burdan geri boylananda absurd teatrdan səhraya uzanan bir yol, yol boyu Kafka,Sartr,Dostoyevski görünür və uzaqlardan da Məcnunun qaraltısı sezilir.

Görünən o ki,hər şey insanın düşüncəsi ilə var.Düşünə bilən hər kəs sualın qoyuluş formasından asılı olmadan əslində eyni cavabı axtarır.  Düşünməyə başlayan insan mütləq həqiqəti tapmağa məhkumdur - əgər varsa. Və bu prosesdə  Nitsşenin ‘’Tanrı öldü’’  fikrinə söykənmək olar.